Moğolcada “yay kirişi” anlamındaki Kubuqi Çölü, Çin’in yedinci büyük çölüdür. Yüzölçümü 18 bin 600 kilometrekare olan çöl, İç Moğolistan Özerk Bölgesi’nin Ordos kentine bağlı Hangjinqi ilçesinde bulunuyor. Eskiden İç Moğolistan’ın orta-batı bölgesinde ekolojik ortamı en zayıf olan yerlerden biri olan Kubuqi, aynı zamanda içinde Beijing, Tianjin ve Heibei eyaletinin bulunduğu ekonomik bölgeyi etkileyen üç kum fırtınası kaynağından biriydi ve bir dönem “ölüm bölgesi” olarak adlandırılıyordu. Kubuqi Çölü’nün ıslahı çalışmasında acil çözülmesi gereken sıkıntılar vardı. Örneğin, bitki örtüsünün az olması, karayollarının yetersiz olması, köylü ve çobanların gelirlerinin düşük olması ve kum fırtınalarının sürekli ortaya çıkması büyük sorunlardı. Çöl bölgesinin ekolojik ortamı, üretim ve yaşam koşulları hep kötüydü. Bölgede, hem ekolojik ortamın iyileştirilmesi hem de ekonominin geliştirilmesi için ağır görevler bekliyordu.
Kötü ekolojik ortamı iyileştirmek ve çölün ıslahındaki zorlukları çözmek için ÇKP’nin yerel komitesi ve yönetimi, ekolojiyi geliştirmeyi, ilçenin en büyük altyapı projesi ve vatandaşların yaşam kalitesini artıracak en büyük ödev olarak uygulamaya karar verdi. ÇKP ilçe komitesi ve ilçe belediyesinin yönlendirdiği, toplumun sektörel yatırım yaptığı, köylü ve çobanların piyasa düzenine göre katıldığı ve teknoloji alanında sürekli yenilik yaratıldığı bir “Kubuqi Çölü Islah Modeli” oluşturuldu. Bu model kapsamında ekolojik restorasyon, ekolojik hayvancılık, ekolojik sağlık, ekolojik turizm, ekolojik fotovoltaik ve ekolojik sanayi dahil olmak üzere tüm sektörlerin entegre içinde geliştiği bir ekolojik sektörler sistemi kuruldu. Kubuqi Çölü bölgesinin ekolojik ortamında gözle görülür iyileşme sağlandı. Ekolojik kaynaklar restore edilirken bölgenin ekonomisi sürekli büyüdü. Çöl alanının üçte birinin ıslah edilmesiyle eskiden çöl insanları geri iterken, şimdi yeşillenmeyle çölün gerilediği tarihi bir dönüm noktasına gelindi. Bölgede yardımlaşma, başarısızlıktan korkmadan ilerleme, bilimle yenilik yaratma, yeşillenme ile büyümenin birlikte gerçekleştirilmesine dayalı Kubuqi Ruhu oluştu. Ekolojik, ekonomik ve toplumsal verimliliğin birlikte kazanılmasını gerçekleştiren Kubuqi Çölü, BM tarafından Küresel Ekolojik Ekonominin Örnek Bölgesi olarak belirlendi.
Kubuqi Çölü’nün ıslahı, Xi Jinping’in ekolojik uygarlık düşüncesinin uygulamaya yansımış bir halidir. Kubuqi Çölü’nün ıslah modeli, sadece Çin’in çöl bölgelerinde değil aynı zamanda Suudi Arabistan ve Moğolistan dahil olmak üzere Kuşak ve Yol güzergahında bulunan ülkelerde uygulanma alanları buldu. “Dünya’nın çöl ıslah konusundaki örnek ülkesi Çin’dir ve Çin’in bu konudaki örnek yeri ise Kubuqi’dir.” Kubuqi, “sarı bir çöl”den “yeşil bir vaha” haline geldi. Çin’in çöllerinin ıslahı çalışmasıyla dünyanın çölleşme sorununa Çin katkısı sağlandı. Toprağın yozlaşmasının önlenmesinde Çin işi bir çözüm hazırlayan Kubuqi Çölü ıslahı çalışması, insanlığın sürdürülebilir gelişmesinin hızlandırılmasına Çin deneyimi sundu.
库布其沙漠治理
库布其沙漠,蒙古语中意为“弓上之弦”,是中国第七大沙漠,总面积约为1.86万平方公里,主体位于内蒙古自治区鄂尔多斯市杭锦旗境内,曾是内蒙古自治区中西部生态环境极度脆弱的地区之一,也是京津冀地区三大风沙源之一,一度被称为生命禁区。库布其沙漠治理方面存在亟须解决的问题,如缺植被、缺公路,降水少,农牧民收入少,沙尘暴频发等,沙区生态环境和生产生活条件十分恶劣,改善生态与发展经济的任务十分繁重。
为改变这一恶劣的生态环境,破解库布其沙漠治理难题,当地党委、政府将生态建设作为全旗最大的基础建设和民生工程来抓,大力推进中国北疆生态安全屏障建设,探索出“党委政府政策性主导、社会产业化投资、农牧民市场化参与、科技持续化创新”四轮驱动的“库布其沙漠治理模式”,构建了“生态修复、生态牧业、生态健康、生态旅游、生态光伏、生态工业”一、二、三产融合发展的沙漠生态产业体系。库布其沙漠区域生态环境明显改善,生态资源逐步恢复,沙区经济不断发展,三分之一的沙漠得到治理,实现了由“沙逼人退”到“绿进沙退”的历史性转变,形成了“守望相助、百折不挠、科学创新、绿富同兴”的“库布其精神”,实现了生态效益、经济效益和社会效益的有机统一,被联合国确认为“全球生态经济示范区”。
库布其沙漠治理,是习近平生态文明思想的生动实践。这一治理模式不仅在中国各大沙区成功落地,而且已走入沙特、蒙古国等“一带一路”合作国家和地区,成为“世界治沙看中国,中国治沙看库布其”的样板和典范,实现了从“黄色沙漠”到“绿洲银行”的蜕变。以库布其治沙为代表的中国荒漠化治理,为世界荒漠化防治开出了中国药方,为实现土地退化零增长的目标提供了中国方案,为推进人类可持续发展贡献了中国经验。