Çin’de kentleşme sürecinin hızlanmasıyla halkın yaşam seviyesi sürekli yükseliyor. Kentin evsel atıklarla kuşatılması sorunu, ülke genelinde büyük ve orta büyüklükteki kentlerin gelişmelerinde karşı karşıya bulundukları sıkıntılardan biri oldu. Son yıllarda lojistik ve lokantacılık sektörlerinin gelişmesiyle Shanghai, evsel atıkların hızla artması baskısıyla karşılaştı. Bu baskıyla beraber toprağın fazla kullanılması, çevre kirliliği, kaynak israfı gibi sorunlar baş gösterdi. Atıkların azaltılması, yeniden kazanılması ve zararsız hale getirilmesi için kullanılan önemli bir yöntem olan evsel atıkların sınıflandırılması, yaşam ortamının iyileştirilmesi ve ekolojik uygarlık inşasının hızlandırılması için alınan önemli bir tedbirdir.
Shanghai Belediyesi, 1990’lı yıllarda evsel atık sınıflandırma çalışmasını başlattı. Belediye, atıkları kategorilere göre sınıflandırmanın standartları ve ilgili yönetim sistemi üzerinde araştırmalar yaptı. Atık sınıflandırma çalışması, vatandaşların yaşam seviyesini ilgilendiren “küçük ancak kritik bir iş” ve aynı zamanda yeşil gelişimi etkileyen büyük bir çalışmadır. Xi Jinping, Beijing ve Shanghai kentlerinin uluslararası standartlara göre evsel atıkları sınıflandırma sistemini kurup diğer şehirlere örnek vermeleri gerektiğini söyledi. 2014 yılında onaylanan “Shanghai’da Evsel Atıkları Sınıflandırmayla Azaltma Yönetmeliği”nde atıkların sınıflandırma yoluyla azaltılmasına ilişkin karma toplantı sistemi, atıkları sınıflandırma yönetiminden sorumlunun bulundurulması sistemi dahil olmak üzere birkaç yönetim sistemi yer alıyor.
Shanghai Belediyesi, 2017 yılında evsel atıkların kategorilere göre farklı çöp kutularına atılması, atıkların kategorilere göre toplanması, nakliyatı ve işlenmesini kapsayan tüm süreçli sınıflandırma sistemini kurmaya başladı. Shanghai Belediyesi, 2018 yılında ilgili kural ve kriterleri belirleyerek üç yıllık detaylı eylem planını yayınladı. Böylece atıkları sınıflandırma çalışması, “tüm süreçli ve kapsamlı” bir aşamaya girdi. “Shanghai Evsel Atık Sınıflandırma Yönetmeliği” 1 Temmuz 2019’da yürürlüğe girdi ve tüm süreçli atık sınıflandırma sistemi inşasına hukuki dayanak sağlandı. Shanghai’da şu an ÇKP’nin liderliğinde öngörülen plana göre belediyenin yürüttüğü, piyasanın başrol oynadığı ve tüm toplumun katıldığı evsel atık sınıflandırma çalışmasının yeni düzeni oluşturuldu. Atık sınıflandırma çalışmasında kaydedilen başarılar görülmeye başlandı.
Atıkların sınıflandırılması için bilimsel yönetimin güçlendirilmesi, uzun vadeli mekanizmanın tesis edilmesi ve alışkanlık kazandırılması çok önemlidir. Shanghai’da atık sınıflandırma çalışmasında kaydedilen deneyimler şunlardır: Dikkatle tasarlanmış plan, sağlıklı sistem ve standartlar doğrultusunda uygulamanın yapılması, atıkların kategorilerine göre farklı çöp kutularına atılması, nakledilmesi ve işlenmesini kapsayan tüm süreçli sınıflandırma sisteminin kurulması hızlandırılmalı. Böylece hukuk temelinde hükümetin teşvik ettiği, halkın katıldığı, kent ve kasaba bölgelerinin eşgüdüm sağladığı ve yerel koşullara uygun tedbirlerin alındığı atık sınıflandırma sistemi kurulabilir.
上海生活垃圾分类全程体系建设
随着中国城镇化快速发展，人民生活水平不断提高，“垃圾围城”成为全国大中型城市发展中的一个“痛点”。近年来，物流、餐饮行业的兴起发展，使得上海市生活垃圾量面临巨大的增长压力，并由此衍生出土地侵占、环境污染、资源浪费等问题。垃圾分类作为推进生活垃圾减量化、资源化、无害化的主要手段之一，是提升人居环境、加快生态文明建设的重要举措。
上海自20世纪90年代开始推进生活垃圾分类工作，先后开展专项分类，探索分类标准、分类管理制度。垃圾分类既是民生“关键小事”，也是绿色发展大事。习近平指出，北京、上海等城市，要向国际水平看齐，率先建立生活垃圾强制分类制度，为全国作出表率。2014年，《上海市促进生活垃圾分类减量办法》确立了分类减量联席会议制度、分类投放管理责任人制度等多项管理制度。2017年，上海开始着手构建生活垃圾分类投放、分类收集、分类运输、分类处理的全程分类体系。2018年，上海发布实施方案明确地方标准和规范，印发三年行动计划细化工作进程，生活垃圾分类工作正式进入“全程分类，整体推进”的新阶段。2019年7月1日，《上海市生活垃圾管理条例》正式施行，为垃圾分类全程体系建设提供法治保障。目前，上海已基本形成“党建引领、规划先行、政府推动、市场运作、社会参与”的生活垃圾分类工作新格局，分类实效正在逐步提升。
推行垃圾分类，关键是要加强科学管理、形成长效机制、推动习惯养成。上海生活垃圾分类的主要经验，就是通过完善的顶层设计、良好的制度保障、完备的标准体系来指导实践，推动建立生活垃圾分类投放、分类收集、分类运输、分类处理的全程管理体系，形成以法治为基础、政府推动、全民参与、城乡统筹、因地制宜的垃圾分类制度。