Çin’in başkenti Beijing, hızla gelişen bir megakent. Uzun yıllardır ekonominin hızla büyümesi, üretim ve tüketimin yüksek düzeyde devam etmesi ve olumsuz coğrafya ve hava koşulları nedeniyle Beijing, hava kirliliğini önleme ve kontrol etme çalışmasında büyük sıkıntılar ve baskılarla karşı karşıya bulunuyordu. 2013 yılının Ocak ayında Beijing, uzun süreli, geniş kapsamlı ve PM2.5 yoğunluğu çok yüksek olan hava kirliliği yaşıyordu. Ocak ayında PM2.5 yoğunluğu metre küp başına ortalama 160 mikrogram civarındaydı. Bu hem yurtiçinde hem de yurtdışında büyük ilgi uyandırdı. Araştırmalara göre Beijing’in hava kirliliği, kömür yakılması, motorlu araç ve sanayi sektöründen havaya boşaltılan kirli maddeler ve havadaki kirli parçacıkların fazla olmasından kaynaklanıyordu. Beijing’in hava kalitesi ile devletin standartları, sakinlerin talebi ve başkentin gerekli seviyesi arasında büyük uçurum bulunuyordu. Özellikle sonbahar ve kış mevsimlerinde ciddi hava kirliliğinin sürekli meydana gelmesi, başkentin uluslararası arenadaki imajını ve şehir sakinlerinin mutluluk endeksini çok olumsuz etkiledi.
Beijing Belediyesi, 2013 yılında Xi Jinping’in ekolojik uygarlık düşüncesi liderliğinde mavi gökyüzünü mutlu yaşamın önemli bir simgesi olarak kabul ederek PM2.5 partiküllerinin yol açtığı kirlilikle mücadeleye öncelik vermeye başladı. Kirli maddelerin boşaltımının azaltılmasındaki potansiyeli iyice geliştiren Beijing Belediyesi, hava kirliliğiyle mücadele etmek için geçmişte hiç görülmemiş çabalar harcadı. Hava temizleme kampanyasını uygulayan belediye, hava kirliliğinin ıslahı çalışmasında eskiden sadece kirlilik ortaya çıktığında tedbir alınırken şimdi tüm süreçler kontrol altında bulunuyor. Eskiden sadece havadaki kirli maddelerin yoğunluğunu kontrol ederken şimdi hem yoğunluk hem de toplam miktarına önem veren belediye, eskiden firmaların ıslahına öncelik verirken artık firmaların ıslahının yanı sıra bölgesel ve sektörel ıslah çalışmasına aynı önem veriyor. Eskiden sadece belediye hükümeti ıslah çalışmasına odaklanırken şimdi bütün toplumun çalışmaya katılmasını teşvik eden belediye, kömür ve petrol kullanımının azaltılması, otomobil sayısının kontrol altına alınması, kirli maddelerin boşaltımının azaltılması ve temizlik çalışmasını artırarak havadaki toz miktarının azaltılması konularında sistematik planlama yaparak bölgeler arasında eşgüdümlü ıslah politikası uygulamak, enerji ve sektör yapılarını düzeltmek ve halkın ilgili çalışmaya katılmasını teşvik etmekle farklı açılardan ve tüm süreçli bir şekilde hava kirliliği ıslahını gerçekleştirdi. Bu tedbirler sayesinde, Beijing’in hava kalitesi gözle görülür bir şekilde iyileşti.
Beijing’in hava kirliliğini önleme çalışması başka kentlere örnek oldu. Hava kalitesinin iyileşmesi için, ÇKP’nin her kademedeki komiteleri ve yerel belediyelerin güçlü yönetimi ve kararlı iradesiyle net hedefler belirlenmesi, etkili hukuk, politika ve yönetmelik oluşturulması, isabetli ve etkili tedbirler alınması ve tedbirlerin eksiksiz yerine getirmesi gerekiyor. Bu konuda halkın katılımı, hava kalitesinin iyileşmesi ve toplumun uyumlu gelişmesi için hayati önem taşıyor.
北京打赢首都蓝天保卫战
中国首都北京，是一座快速发展的特大型城市。长期以来，由于北京市城市经济快速发展，社会生产生活高位运行和不利的地形气候，大气污染防治面临巨大困难和压力。2013年1月，北京市发生了持续性、大范围、高浓度的空气重污染，当月PM2.5平均质量浓度接近160µg/m3，引起了国内外的高度关注。经过多方分析认为，影响北京空气质量的主因是燃煤、机动车、工业和扬尘等污染排放量过大。北京空气质量距离国家标准、市民期盼、首都功能定位还有很大差距，尤其在秋冬季，重污染易发、多发，严重影响首都国际形象和市民幸福指数。
自2013年以来，北京市以习近平生态文明思想为指导，将蓝天作为市民幸福生活重要标志，聚焦PM2.5污染治理，深挖减排潜力，以前所未有的力度治理大气污染：实施清洁空气行动计划，大气污染治理对策逐渐从末端治理转向全过程管控，从以浓度控制为主转向浓度与总量并重，从注重企业治理转向企业治理与区域和行业治理并重，从注重政府管控转向全社会共治，围绕“压减燃煤、控车减油、污染减排、清洁降尘”等方面，采取体系规划、区域协同治理、能源和产业结构调整、激励公众参与等方式，多方位、全过程地开展大气污染治理，空气质量改善成效显著。
北京市大气污染治理，为其他城市提供了值得借鉴的经验。实现地方大气环境质量改善关键在于各级党委、政府坚强领导和决心，制定清晰明确的目标，提供有效支撑的法规、制度和政策，以及精准有效的措施和全面有力的落实。同时，公众的积极参与对于推动大气环境改善和促进社会和谐至关重要。