Ekolojik uygarlığın geliştirilmesinde hükümetin hedefleri hakkında sorumluluk sistemi, ekolojik uygarlık inşasını hedef alan, hükümet birimlerinin yetki ve sorumluluklarının belirlendiği, ilgili soruşturma ve cezalandırma çalışmasının yerine getirildiği bir sistem ve ekolojik uygarlık mekanizmasının bir parçasıdır. Kirlilikle mücadelenin zorunluluğu ve etkili tedbiri olan sistem, hükümet açısından devletin yönetişimi sistemi ve kabiliyetinin modernleştirilmesi için önemli bir gündemdir.
Ekolojik uygarlık çalışmalarında hükümetin başlıca sorumlulukları şunlardan oluşuyor. Birincisi, kirli maddelerin boşaltımının azaltılması ve çevre kalitesinin düzeltilmesi konularında detaylı hedeflere yönelik değerlendirme sistemi; ikincisi, taşra yönetimlere yönelik değerlendirmenin ayarlanmasını amaçlayan birleşik ekolojik uygarlık hedeflerini değerlendirme sistemi; üçüncüsü, ekolojik uygarlık inşasının hedefleri doğrultusunda geliştirilen, yönlendirici ve deneysel değerlendirme sistemi; dördüncüsü, ekolojik uygarlık inşasından sorumlu birimlerin rutin iş bölümüne ilişkin düzenlemeler; beşincisi, sorumluluk sistemi temelinde kurulan soruşturma ve cezalandırma sistemi.
ÇKP 18. Ulusal Kongresi’nin düzenlenmesinden bu yana, Çin’de ekolojik uygarlık sistemindeki reform kapsamlı bir şekilde sürdürülüyor. Ekolojik uygarlık inşasındaki hükümetin hedefleri hakkında sorumluluk sistemi daha da iyileşiyor. Çin Cumhurbaşkanı Xi Jinping 2018 yılının Mayıs ayında yapılan Ulusal Ekolojik Çevre Koruma Konferansı’nda başta ekolojik çevre kalitesinin iyileştirilmesi olan sorumluluk sisteminin tesis edilmesi gerektiğini söyledi. ÇKP Merkez Komitesi ve Çin Devlet Konseyi tarafından 2018 yılının Haziran ayında “Ekolojik Çevrenin Korunmasının Güçlendirilmesi ve Kirlilikle Mücadelede Kararlılıkla Zafer Kazanılması Hakkında Fikirler” belgesi yayınlandı. Belgede hükümet yetkililerinin ekolojik uygarlık çalışmalarından sorumlu tutulmasıyla, ÇKP üyesi ve hükümet yetkilisi olmanın getirdiği çifte sorumluluklarını eksiksiz olarak yerine getirmelerinin gerçekleştirileceği vurgulandı. Belgede kaynakların tüketimi, çevreye verilen zarar ve ekolojik verimlilik gibi ekolojik uygarlık inşasındaki son gelişmeleri yansıtan endekslerin ekonomik ve toplumsal gelişim değerlendirme sistemine dahil edileceği belirtildi. Belgede ekolojik uygarlık inşasının gereksinimlerini gösterebilen hedefler sistemi, değerlendirme ve cezalandırma sistemi kurularak ekolojik uygarlık inşasının hızlandırılması için istikamet ve teminat sağlanacağı kaydedildi.
生态文明建设政府目标责任体系
生态文明建设政府目标责任体系,即以生态文明建设为目标,对政府部门相关主体明确权责配置并实施问责的体制机制,是生态文明体制的组成部分。完善这一体系,既是打好污染防治攻坚战的内在要求和有效抓手,也是从责任政府维度推动“国家治理体系和治理能力现代化”的重要内容。
生态文明建设政府目标责任体系主要包括以下几类制度安排:第一类,以具体减排指标、环境质量改善等具体任务为导向的目标考核;第二类,以调整地方政府绩效考核为导向的综合性生态文明目标评价体系;第三类,以生态文明建设目标为导向的,引导性的、试点性的考评体系;第四类,厘清生态文明建设领域相关部门常态化分工责任的制度安排;第五类,建立在责任体系基础上的问责机制。
中共十八大以来,中国全面推进生态文明体制改革,生态文明建设政府目标责任体系日益成熟。2018年5月,习近平在全国生态环境保护大会上提出,建设以改善生态环境质量为核心的目标责任体系。2018年6月,中共中央、国务院发布《关于全面加强生态环境保护 坚决打好污染防治攻坚战的意见》,进一步提出要落实领导干部生态文明建设责任制,严格实行党政同责、一岗双责。通过把资源消耗、环境损害、生态效益等体现生态文明建设状况的指标纳入经济社会发展评价体系,建立体现生态文明要求的目标体系、考核办法、奖惩机制,可以为推进生态文明建设提供重要导向和可靠保障。