Karbon zirvesi, karbondioksit salınımının tarihteki en yüksek değere ulaşması ve ardından düşüş sürecine girmesi, karbondioksit salınımının artıştan azalmaya doğru tarihsel dönüm noktasıdır. Karbon nötrlüğü, enerji verimliliğinin iyileştirilmesi ve enerji alternatifi yoluyla insan faaliyetlerinden kaynaklanan karbondioksit emisyonlarının en aza indirilmesi ve ardından kaynaklar ve yutaklar arasında bir denge sağlamak için orman karbon yutakları veya tutma gibi diğer yollarla karbon dioksit emisyonlarının telâfi edilmesi anlamına gelir.
ÇKP 18. Ulusal Kongresi’nden bu yana, Xi Jinping’in Ekolojik Uygarlık Düşüncesi rehberliğinde, Çin, yeni kalkınma konseptini hayata geçirdi, iklim değişikliğiyle mücadeleyi ulusal yönetişimde daha önemli bir konuma yerleştirdi. Böylece Çin karbon emisyonunun azaltılmasını sürekli olarak artırmış; bağımsız katkı hedefini sürekli güçlendirmiş; iklim değişikliğiyle mücadele gücünü artırmak, ekonomik ve sosyal kalkınmanın kapsamlı yeşil dönüşümünü teşvik etmek ve insan ile doğanın uyum içinde bir arada yaşadığı bir modernleşme gerçekleştirmek için çaba sarf etmiştir.
Eylül 2020’de Xi Jinping, 75. Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’nun (BMGK) genel oturumunda, Çin’in ulusal bağımsız katkısını artıracağını, daha güçlü politikalar ve önlemler alacağını, 2030’dan önce karbondioksit emisyonlarını en üst düzeye çıkarmak ve 2060’a kadar karbon nötrlüğü elde etmek için çaba göstereceğini ilan etti. Mart 2021’de Xi Jinping’in başkanlık ettiği Merkezi Finans ve Ekonomi Komitesi’nin 9. toplantısı, ekolojik uygarlık inşasının genel düzenine karbon zirvesi ve karbon nötrlüğünü açıkça dahil etti.
Eylül 2021’de ÇKP Merkez Komitesi ve Devlet Konseyi, “Yeni Kalkınma Konseptinin Tam, Doğru ve Kapsamlı Bir Şekilde Uygulanması ve Karbon Zirvesi ve Karbon Nötralizasyonunun En İyi Şekilde Yapılmasına İlişkin Görüşler”i yayınlayarak, karbon zirvesi ve karbon nötrlüğüne ulaşmanın çalışma ilkeleri, ana amaç ve hedeflerinin yanı sıra kilit görevleri belirledi. Ekim 2021’de Devlet Konseyi, karbon zirvesinin teşvik edilmesi için genel düzenlemeler içeren “2030 Yılına Kadar Karbon Zirvesi Eylem Planı”nı yayınladı.
Karbon zirvesine ve karbon nötrlüğüne ulaşmak, Çin tarafından dikkatli bir şekilde değerlendirildikten sonra alınan önemli bir stratejik karar ve öne çıkan kaynaklar ve çevre kısıtlamaları çözmeye odaklanan, Çin ulusunun sürdürülebilir kalkınmasını gerçekleştirmek için kaçınılmaz bir seçim ve insanlığın kader birliğini inşa etmek için ciddi bir taahhüttür.
Çin, karbon zirvesini ve karbon nötrlüğünü genel ekonomik ve sosyal kalkınmaya dahil etmiş; sistem konseptine bağlı kalarak, kalkınma ve emisyon azaltımını, genel ve kısmi, kısa vadeli ve orta-uzun vadeli ilişkileri koordine etmiştir.
Ekonomik ve sosyal kalınmanın kapsamlı yeşil dönüşümü rehberliğinde enerjinin yeşil ve düşük karbonlu gelişimin anahtarı olduğuna dikkat çekilir. Kaynak tasarrufu ve çevre korumaya bağlı kalan endüstriyel yapılar, üretim yöntemleri, yaşam tarzları ve mekânsal kalıpların oluşumu hızlandırılmıştır. Şaşmaz bir şekilde bir ekolojiye öncelik veren, yeşil ve düşük karbonlu yüksek kaliteli kalkınma yolu takip edilmiştir.
实现碳达峰、碳中和
碳达峰，即二氧化碳排放量达到历史最高值，然后经过平台期进入持续下降的过程，也是二氧化碳排放量由增转降的历史拐点。碳中和，即通过能效提升和能源替代将人为活动排放的二氧化碳减至最低程度，然后通过森林碳汇或捕集等其他方式抵消掉二氧化碳的排放，实现源与汇的平衡。
中共十八大以来，在习近平生态文明思想指引下，中国贯彻新发展理念，将应对气候变化摆在国家治理更加突出的位置，不断提高碳排放强度削减幅度，不断强化自主贡献目标，以最大努力提高应对气候变化力度，推动经济社会发展全面绿色转型，建设人与自然和谐共生的现代化。2020年9月，习近平在第七十五届联合国大会一般性辩论上郑重宣示，中国将提高国家自主贡献力度，采取更加有力的政策和措施，二氧化碳排放力争于2030年前达到峰值，努力争取2060年前实现碳中和。2021年3月，习近平主持召开中央财经委员会第九次会议，明确将碳达峰、碳中和纳入生态文明建设整体布局。2021年9月，中共中央、国务院印发《关于完整准确全面贯彻新发展理念做好碳达峰碳中和工作的意见》，明确实现碳达峰、碳中和目标的工作原则、主要目标和重点任务。2021年10月，国务院印发《2030年前碳达峰行动方案》，对推进碳达峰工作作出总体部署。
实现碳达峰、碳中和，是中国深思熟虑作出的重大战略决策，是着力解决资源环境约束突出问题、实现中华民族永续发展的必然选择，是构建人类命运共同体的庄严承诺。中国将碳达峰、碳中和纳入经济社会发展全局，坚持系统观念，统筹发展和减排、整体和局部、短期和中长期的关系，以经济社会发展全面绿色转型为引领，以能源绿色低碳发展为关键，加快形成节约资源和保护环境的产业结构、生产方式、生活方式、空间格局，坚定不移走生态优先、绿色低碳的高质量发展道路。