Topraklar bir ülkenin ve bir milletin en değerli doğal kaynağı ve ekolojik uygarlık inşasının taşıyıcısıdır. Farklı bölgesel alanların farklı doğal koşulları vardır, bu nedenle gelişimin içeriğini ve gelişimin ana görevlerini ana işlevlerinin konumlandırılmasına göre belirlemek ve bilimsel ve makul bir mekânsal model oluşturmak gerekir. Eylül 2015’te, ÇKP Merkez Komitesi ve Devlet Konseyi, ilk kez ulusal toprakları geliştirme ve koruma sisteminin kurulmasını öneren “Ekolojik Uygarlık Sisteminin Reformu İçin Genel Plan”ı yayınladı. Ekim 2017’de ÇKP 19. Ulusal Kongresi ayrıca ulusal bir toprak geliştirme ve koruma sistemi inşa etmeyi, ana işlevsel alanlar için destekleyici politikaları iyileştirmeyi ve ana gövde olarak milli parklar olan bir doğal rezerv sistemi kurmayı önerdi.
Ulusal toprakları geliştirme ve koruma sisteminin inşası, nüfus, kaynaklar ve çevrenin dengelenmesi ilkesine, üretim alanı, yaşam alanı ve ekolojik alandan oluşan üç işlevsel alanın bilimsel düzenine ve ekonomik fayda, sosyal fayda ve ekolojik faydadan oluşan üç türün organik birliğine dayanmaktadır. Sistem, kanunlara göre, toprakların planlanması temelinde ve kullanım kontrolü ve piyasalaştırma mekanizması aracılığıyla, toprakları geliştirme yoğunluğunu sıkı bir şekilde kontrol etmeyi, mekânsal yapıyı ayarlamayı ve optimize etmeyi, verimli üretim alanını, ikâmete uygun yaşam alanını ve berrak suları ve yeşil dağları barındıran ekolojik alanı savunmayı ve doğa için daha fazla restorasyon alanını, tarım için daha elverişli arazileri ve gelecek nesiller için daha mükemmel bir çevre bırakmayı amaçlar.
Toprakların planlanması, ulusal toprak kalkınması için bir rehber, sürdürülebilir kalkınma için bir mekânsal plan ve çeşitli geliştirme, koruma ve inşaat faaliyetlerinin temel dayanağıdır. Mayıs 2019’da ÇKP Merkez Komitesi ve Devlet Konseyi, “beş seviyeli, üç kategorili ve dört sistemli” bir toprak planlama sistemi kurmayı öneren “Toprak Planlama Sisteminin Kurulması ve Uygulanmasının Denetlenmesine İlişkin Görüşler” kılavuzunu yayınladı. Kılavuzda, ana fonksiyonel mekanların planlanması, arazi kullanım planlanması ile kentsel ve kırsal planlama gibi mekânsal planlamanın entegre edilerek birleşik bir arazi mekanı planlaması haline getirilmesi, ulusal toprakların planlamasının yönlendirici ve kısıtlayıcı rolünün güçlendirilmesi gerektiğine işaret edildi. Bu, ulusal toprakların planlama sisteminin üst düzey tasarımının ve genel çerçevesinin oluşturulduğunu gösterir.
Mart 2021’de, “14. Beş Yıllık Plan”ın ana hatları açıkça “14. Beş Yıllık Plan” döneminde toprakların geliştirilmesini ve korunmasını ekolojik uygarlık inşasının ana hedefi olarak gördü. Kaynakların ve çevrenin taşıma kapasitesinin temel alınması, çeşitli bölgelerin karşılaştırmalı avantajlarına yer verilmesi, çeşitli unsurların rasyonel akışının teşvik edilmesi ve verimli bir şekilde bir araya getirilmesi ve belirgin ana işlevlere, tamamlayıcı avantajlara ve yüksek kaliteli kalkınmaya sahip yeni bir ulusal toprakları geliştirme ve koruma modelinin oluşturulması gerektiği vurgulandı.
Çin’in yeni bir toprak geliştirme ve koruma modeli inşası, insan ve doğa arasındaki uyumlu bir arada yaşamanın modernizasyonuna duyulan ihtiyaçtır ve küresel ekonomik kalkınma ve ekolojik güvenlikte çok önemli bir rol oynamaktadır.
国土空间开发保护格局
国土空间是国家和民族最宝贵的自然资源，是生态文明建设的空间载体。不同的国土空间，自然状况不同，需要根据其主体功能定位确定开发内容和发展的主要任务，构建科学合理的空间格局。2015年9月，中共中央、国务院印发《生态文明体制改革总体方案》，首次提出构建国土空间开发保护制度。2017年10月，中共十九大进一步提出，构建国土空间开发保护制度，完善主体功能区配套政策，建立以国家公园为主体的自然保护地体系。
构建国土空间开发保护制度，就是按照人口、资源、环境相均衡，生产空间、生活空间、生态空间三大功能空间科学布局，经济效益、社会效益、生态效益三类效益有机统一的原则，以法律为依据，以空间规划为基础，以用途管制和市场化机制为手段，严格控制国土空间开发强度，调整优化空间结构，促进生产空间集约高效、生活空间宜居适度、生态空间山清水秀，给自然留下更多修复空间，给农业留下更多良田，给子孙留下天蓝、地绿、水净的美好家园。
国土空间规划是国家空间发展的指南、可持续发展的空间蓝图，是各类开发保护建设活动的基本依据。2019年5月，中共中央、国务院印发《关于建立国土空间规划体系并监督实施的若干意见》，提出建立“五级三类四体系”的国土空间规划体系，将主体功能区规划、土地利用规划、城乡规划等空间规划融合为统一的国土空间规划，实现“多规合一”，强化国土空间规划对各专项规划的指导约束作用，这标志着国土空间规划体系顶层设计和“四梁八柱”基本形成。
2021年3月，“十四五”规划《纲要》明确将优化国土空间开发保护格局作为“十四五”时期生态文明建设的一个主要目标，提出立足资源环境承载能力，发挥各地区比较优势，促进各类要素合理流动和高效集聚，推动形成主体功能明显、优势互补、高质量发展的国土空间开发保护新格局。中国构建国土空间开发保护新格局是建设人与自然和谐共生现代化的需要，对全球经济发展和生态安全具有举足轻重的作用。