Reform ve dışa açılmayla birlikte, ÇKP Merkez Komitesi ve Devlet Konseyi bir dizi politikayı devreye sokarak, yoksul- luğu azaltma ve kalkındırma politikası ve toplumsal yardım çalışmalarının etki alanını sürekli büyütmüş, köylerdeki yoksul nüfusu yüksek oranda azaltmıştır. Ancak, bazı bölgelerdeki yoksul nüfusun giyecek ve yiyecek problemi halen çözüle- memişti. Hükümetin yardımlarıyla asgari yaşam koşullarının güvence altına alınmasına ihtiyaç vardı. Ayrıca devletin söz konusu yoksul bölgelerde çalışma gücü olan kişilerin istihdam edilerek yoksulluktan kurtulmasına destek vermesi lazım gelmekteydi. Ekim 2003’te ÇKP 16. Merkez Komitesi 3. Genel Kurul Toplantısı’nda ÇKP Merkez Komitesi’nin Sosyalist Piyasa Ekonomisi Sistemini İyileştirmeye Dair Bazı Konular Hakkındaki Kararı onaylandı. Kararda köylerde asgari yaşam güvencesi sisteminin araştırılıp tesis edilmesi önerildi. Merkezi hükümetin kararı çerçevesinde bazı kesimlerde konuyla ilgili araştırma yapılmış, Mart 2007 itibarıyla 25 eyalet (özerk bölge ve merkezi yönetime doğrudan bağlı kentler dahil) ve bu eyaletlere bağlı 2133 ilçe statüsündeki bölgede söz konusu sistem temelde kuruldu. 15,09 milyon köylü sistemden faydalandırıldı, köylerde “beş konuda güvence (gıda, giyecek, konut, tedavi, cenaze işleri)” temelde gerçekleştirildi, köylülerin birbirine yardım ettiği düzen bırakılıp devletin finansman desteği verdiği düzene geçildi. Temmuz 2007’de Çin Devlet Konseyi Köylerde Asgari Yaşam Güvencesi Sisteminin Kurulmasına İlişkin Bildiri’yi yayımladı. Mevzubahis düzenleme ile bildiride belirtilen şart- ları karşılayan yoksul köylülerin sisteme dahil edilmesi istendi. Yoksul köylülerin giyecek ve gıda problemlerine istikrarlı, kalıcıve etkili çözümler getirildi.
ÇKP 17. Ulusal Kongresi’nden itibaren köylerde asgari yaşam güvencesi sistemi ülke genelinde kuruldu. 2008 sonu itibariyle,19 milyon 822 bin hane ve 43 milyon 55 bin kişi sisteme alındı. Ortalama sigorta ödemesi aylık 82,3 yuan olarak belirlendi. 2008 yılındaki sigorta ödemesi ise 22,87 milyar yuan oldu.
Bu düzlemde Çin Devlet Konseyi’nin kararıyla 2009 yılından itibaren kırsal bölgelerde yeni tip emeklilik sistemi denemeleri de başladı. 16 yaşında olup kent veya kasabalarda çalışan gruba yönelik emeklilik sisteminden yararlanmayan köy sakinleri, ikamet kayıtlarının olduğu bölgede söz konusu yeni tip emeklilik sisteminden yararlanabiliyor. 60 yaşında olup kent veya kasabalarda çalışan gruba yönelik emeklilik siste- minden faydalanmayan ve ikametleri köylerde olan yaşlılar aylık olarak yaşlılık maaşı alabilir. 2009 yılında bu sistemin denen- diği noktalar, Çin’in ilçe düzeyindeki bölgelerinin yüzde 10’una tekabül ediyordu. Bu noktaların sayısı daha sonra artırıldı. 2020 yılında ise 60 yaş üstü köylülerin hemen hemen hepsi sisteme dahil edildi.
Köylerde asgari yaşam güvencesi sistemi ile yeni tip kırsal emeklilik sisteminin Çin’in tamamında uygulanması; köylerdeki yoksulların giyecek ve yiyecek probleminin çözülmesi ve köyler ile kentleri kapsayan ulusal güvence sisteminin tesisini hızlan- dırma yönündeki bir önlemdir, kırsal ekonomik gelişmeyi iler- letme, kentler ve köyler arasındaki farkları azaltma ve toplumsal adalet açılarından büyük önem arz eder.
农村最低生活保障制度
改革开放以来，中共中央、国务院作出了一系列重大决策部署，不断加大扶贫开发和社会救助工作力度，农村贫困人口大幅减少。但是，仍有部分贫困人口尚未解决温饱问题，需要政府给予必要的救助以保障其基本生活，并帮助其中有劳动能力的人积极劳动脱贫致富。2003年10月，中共十六届三中全会审议通过《中共中央关于完善社会主义市场经济体制若干问题的决定》，提出探索建立农村最低生活保障制度。部分地区根据中央部署进行了积极探索，至2007年3月，全国有25个省（自治区、直辖市）、2133个县（市、区）初步建立了农村最低生活保障制度，1509万农民享受了农村最低生活保障，基本实现了农村“五保”（即保吃、保穿、保住、保医、保葬）从农民集体互助共济向财政供养为主的转变。2007年7月，国务院发布《关于在全国建立农村最低生活保障制度的通知》，要求将符合条件的农村贫困人口全部纳入保障范围，稳定、持久、有效地解决全国农村贫困人口的温饱问题。
中共十七大召开后，农村最低生活保障制度在全国范围内建立起来。截至2008年年底，全国已有1982.2万户、4305.5万人得到了农村最低生活保障，平均低保标准每人每月82.3元，，全年共发放农村最低生活保障资金228.7亿元。
在此基础上，国务院决定，从2009年起开展新型农村社会养老保险试点。凡年满16周岁（不含在校学生）、未参加城镇职工基本养老保险的农村居民，可以在户籍地自愿参加新农保。年满60周岁、未享受城镇职工基本养老保险待遇的农村有户籍的老年人，可以按月领取养老金。2009年，新型农村社会养老保险试点覆盖面为全国10%的县（市、区、旗），此后逐步扩大试点，在全国普遍实施，到2020年基本实现对农村适龄居民的全覆盖。
在全国建立农村最低生活保障制度和新型农村社会养老保险制度，是解决农村贫困人口温饱问题、加快建设覆盖城乡居民社会保障体系的重要举措，对于促进农村经济社会发展，逐步缩小城乡差距，维护社会公平具有重要意义。