1990’lı yıllarda uluslararası durumda büyük değişimler yaşanırken Çin de kendi içinde reform çalışmalarıyla meşguldü. ÇKP Merkez Komitesi ulusal ve uluslararası durumu değer- lendirip reform ve gelişme arasında eş güdüm sağlayarak Shanghai’ın Pudong bölgesini geliştirme ve dışa açma kararı aldı. Böylece Çin, reform ve dışa açılmada yepyeni bir sayfa açtı.
18 Nisan 1990’da ÇKP Merkez Komitesi ve Çin Devlet Konseyi Pudong’un geliştirileceğini ve dışa açılacağını resmen ilan etti. Bunun ardından ÇKP Shanghai Komitesi ve Shanghai Belediyesi, merkezi hükümetin stratejik planından hareketle “Pudong’u geliştirip, Shanghai’ı canlandırarak ülkeye hizmet etmesini sağlamak ve Çin’in yönünü dünyaya çevirmek” ilkesini belirledi. Pudong, Çin’in dünyaca ünlü “reform emsali” haline gelmeye başladı.
1991 yılının başında Deng Xiaoping, dönemin ÇKP Shanghai Komitesi Sekreteri ve Shanghai Belediye Başkanı Zhu Rongji dahil kentin yetkililerine “Pudong’un geliştirilmesi çalışmalarında zamanı iyi kullanma, tereddüt etmeme, başarıya ulaşana kadar yılmama.” talimatını verdi.
Ekim 1992’de ÇKP 14. Ulusal Kongresi’nde Shanghai’in Pudong bölgesini dışa açma ve geliştirme planı ile Yangtze Nehri kıyısındaki kentleri dışa açma planının ilerletilmesi, Shanghai’ın uluslararası ekonomi, finans ve ticaret merkez- lerinden biri haline getirilmesi, bunun Yangtze Nehri Havzası ve nehrin kıyısındaki tüm kentlerin ekonomisini sıçratmasını sağlaması kararlaştırıldı. ÇKP’nin 15’inci ve 16’ıncı kongrele- rinde de Pudong’un dışa açılmayı genişletme ve kendi gücüyleinovasyon yapma gibi hususlarda öncü kılınması gerektiği kaydedildi. Haziran 2005’te Çin Devlet Konseyi Pudong Yeni Bölgesi’nin ülkenin kapsamlı reform pilot bölgesi seçilmesini resmen onayladı. Gelişme, Pudong’da reform ve dışa açıl- manın yeni bir döneme girmesini simgeliyor. ÇKP 17. Ulusal Kongresi’nde Pudong Yeni Bölgesi’nin önemli rolünü daha iyi şekilde oynamasını sağlamak kararlaştırıldı. Shanghai şehrinin Nanhui bölgesi Nisan 2009’da Pudong Yeni Bölgesi’ne bağlandı. Yeni dönemde ÇKP 18’inci ve 19’uncu kongrelerinde de Pudong’un dışa açılıp geliştirilmesine ilişkin gereksinimler belir- lendi. ÇKP Merkez Komitesi ilk serbest ticaret pilot bölgesi, ilk genel ulusal bilim ve teknoloji merkezi gibi ulusal düzeyli bir dizi stratejik görevi Pudong’a vererek, bölgenin gelişme sürecinin sürekli yeni görünümlere bürünmesini tetikledi. Halihazırda Pudong Çin’in toplam yüzölçümünün 1/8000’ini, GSYH’nin1/80’ini ve toplam ihracat ile ithalatın 1/15’ini oluşturuyor.
30’dan fazla yıldır reform ve dışa açılmada Çin’in öncü kenti konumundaki Pudong’da ilk finans ve ticaret bölgesi, ilk gümrüksüz bölge, ilk serbest ticaret pilot bölgesi ile Shanghai Lingang Yeni Bölgesi kuruldu, ilk yüzde yüz yabancı serma- yeli şirket açıldı. Pek çok alanda bir dizi ulusal ilke sahne olan Pudong, Shanghai’ın uluslararası ekonomi, finans, ticaret, taşımacılık ve bilimsel-teknolojik inovasyon merkezi işlevini omuzlayarak pek çok fonksiyonun ve öğenin bir araya geldiği, ileri ekipmanlı modern bir kente dönüştü. Pudong’un ekonomisi büyük hızla gelişti, bölge sakinlerinin yaşam seviyesi sıçrama yaptı. Dışa açılmada bariz başarılar elde eden Pudong, Çin’e özgü sosyalizm sisteminin avantajlarına somut bir kanıt teşkil ediyor, reform ve dışa açılma ile sosyalist modernleşme inşası için en canlı uygulamaları tedarik ediyor.
浦东开发开放
20世纪90年代,国际形势风云变幻,国内改革风起云涌,中共中央全面研判国际国内大势,统筹把握改革发展大局,作出了开发开放上海浦东的重大决策,掀起了中国改革开放向纵深推进的崭新篇章。
1990年4月18日,中共中央、国务院正式宣布开发开放浦东。随后,上海市委、市政府按照中央的战略部署,制定了“开发浦东、振兴上海、服务全国、面向世界”的开发方针,浦东开始成为享誉国际的中国“改革样本”。1991年年初,邓小平嘱咐时任上海市委书记、市长朱镕基等人,“抓紧浦东开发,不要动摇,一直到建成”。1992年10月,中共十四大强调,以上海浦东开发开放为龙头,进一步开放长江沿岸城市,尽快把上海建成国际经济、金融、贸易中心之一,带动长江三角洲和整个长江流域地区经济的新飞跃。中共十五大、十六大都要求浦东在扩大开放、自主创新等方面走在前列。2005年6月,浦东新区获批成为国家综合配套改革试点,标志着浦东改革开放进入了新阶段。中共十七大进一步提出要更好发挥浦东新区的重要作用。2009年4月,原上海市南汇区行政区域获批划入浦东新区。
进入新时代,中共十八大、十九大继续对浦东开发开放提出明确要求。中共中央把首个自由贸易试验区、首批综合性国家科学中心等一系列国家战略任务放在浦东,推动浦东开发开放不断展现新气象。如今,浦东以全国1/8000的面积创造了全国1/80的国内生产总值、1/15的货物进出口总额。
浦东开发开放30多年来,改革开放走在全国前列,诞生了第一个金融贸易区、第一个保税区、第一个自由贸易试验区及临港新片区、第一家外商独资贸易公司等一系列“全国第一”,承载了上海国际经济中心、金融中心、贸易中心、航运中心、科技创新中心建设的重要功能。浦东已经从过去以农业为主的区域,变成了一座功能集聚、要素齐全、设施先进的现代化新城,经济实现跨越式发展,人民生活水平整体性跃升。浦东开发开放取得的显著成就,为中国特色社会主义制度优势提供了最鲜活的现实明证,为改革开放和社会主义现代化建设提供了最生动的实践写照。