Sosyalizmin başlangıç aşamasında takip edilecek temel hat Ekim 1987’de düzenlenen ÇKP 13. Ulusal Kongresi’nde önerildi. Söz konusu temel hattın içeriğine göre Çin halkına önderlik edip toplumun dayanışması zemininde ekonomik inşa, hükümet çalışmalarının merkezine alınmalı; dört temel ilke ile reform ve dışa açılmada ısrarcı olunmalı; öz güçle gelişmeye odaklanılmalı; girişimcilik çabası gösterilmelidir. Bu surette Çin’i güçlü, müreffeh, demokratik ve medeni bir sosyalist modern ülke haline getirmek nihai amaçtır.
Eylül 1997’de ÇKP 15. Ulusal Kongresi’nde güçlü, müreffeh, demokratik, medeni ve modern bir sosyalist Çin inşası hedefi doğrultusunda ÇKP’nin sosyalizmin ilk aşamasında izleyeceği temel program netleştirildi, Çin’e özgü sosyalizm ekseninde ekonomik, siyasi ve kültürel hedefler ile başlıca politikalar belirlendi.
Çin’e özgü sosyalist ekonomi inşası, sosyalizm zemininde piyasa ekonomisinin geliştirilmesi ve üretim gücünün sürekli serbest bırakılıp geliştirilmesine işaret eder. Bu istikamette, sosyalist kamu mülkiyeti sistemi temelinde çoklu mülkiyet sistemini ve sosyalist piyasa ekonomisi mekanizmasını iyileş- tirip sürdürmek gerekir. Piyasanın, ulusal makro ekonomik düzenlemelerin temelinde, kaynak dağıtımında rol oynaması sağlanmalıdır. Emeğe göre gelir temelinde çoklu gelir dağıtımı yöntemi sürdürülmeli, bazı bölgelerdeki bir grup vatandaşın öncelikle refaha kavuşup diğer vatandaşların da zenginleşme- lerine yardım etmeleri ve böylece ortak refaha ulaşılması teşvik edilmelidir. Dışa açılma devam ettirilmeli, uluslararası ekonomik işbirliği ve rekabete aktif şekilde katılım gösterilmeli, milli ekonominin sürdürülebilir, hızlı ve sağlıklı gelişimi sağlanmalı,ekonomik kazançları halkların paylaşması mümkün kılınmalıdır. Çin’e özgü sosyalist siyaset inşası sürecinde ÇKP’ninönderliğinde halkın egemenliği temelinde hukuka bağlı olarak sosyalist demokrasi ilerletilmelidir. Bu, işçi sınıfının öncülü- ğünde işçi ve köylü birliği zeminindeki halkın egemenliği siste- mini; ÇUHM sistemini, ÇKP’nin liderliği altında çok partili siyasi müzakere sistemini ve etnik bölgesel özerklik sistemini geliş- tirip devam ettirmeyi gerektirir. Demokrasi, hukuk sistemi ve sosyalist hukuk devleti inşası güçlendirilmelidir. Toplumun huzur içinde olduğu, hükümetin verimli çalıştığı, tüm etnik grupların dayanışma ve uyum içinde yaşadığı bir düzen ile canlı bir siyasi ortam oluşturulmalıdır.
Çin’e özgü sosyalist kültür inşası gereği; Marksizm’in kıla- vuzluğunda idealist, ahlaklı, kültür seviyesi yüksek ve disiplinli vatandaşlar yetiştirme hedefi doğrultusunda modernleşmeye, dünyaya ve geleceğe dönük, bilim ve teknolojiyi esas alan ve milli özellikleri taşıyan sosyalist kültür inşa etmek lazımdır. Bunun için ÇKP’yi Deng Xiaoping Teorisi ile kuşandırıp halkı eğitmek; halkın tüm kesimlerinin ahlak, düşünce, eğitim, bilim ve kültür seviyelerini yükseltmek için çaba göstermek; halka hizmet pren- sibinde ve sosyalizme hizmet eden istikamette ilerlemekte, “yüz çiçek açılsın, yüz düşünce okulu birbiriyle yarışsın” düşüncesi ile akademik çalışmaları, kültür ve sanatı geliştirmekte ısrarcı olmak gerekir. Çin’in gerçeklerine uygun, eskiden gelen olumlu kültürel gelenekleri devam ettiren, yabancı ülkelerin kültürlerinden faydalı tarafları örnek alan bir sosyalist medeniyet inşa etmek hedeftir.
ÇKP 16. Ulusal Kongresi’nden sonra sosyalizmin başlangıç aşamasının temel hedefleri ve politikaları durmaksızın zenginleştirilmiştir. 19. Ulusal Kongre’de ise ekonomi, siyaset, kültür, toplum ve ekolojiden oluşan “beşli yapılanma yaklaşımı” ve Çin’e özgü sosyalizm davasının genel düzeni şekillendiril- miştir. Ayrıca müreffeh, güçlü, demokratik, medeni, uyum içinde ve güzel bir sosyalist Çin inşası hedefi ortaya koyulmuştur.
社会主义初级阶段的基本路线和基本纲领
1987年10月,中共十三大提出党在社会主义初级阶段的基本路线,即领导和团结全国各族人民,以经济建设为中心,坚持四项基本原则,坚持改革开放,自力更生,艰苦创业,为把中国建设成为富强、民主、文明的社会主义现代化国家而奋斗。
1997年9月,中共十五大围绕建设富强民主文明的社会主义现代化国家的目标,明确提出了党在社会主义初级阶段的基本纲领,规定了建设有中国特色社会主义的经济、政治和文化的基本目标和基本政策。
建设有中国特色社会主义的经济,就是在社会主义条件下发展市场经济,不断解放和发展生产力。这就要坚持和完善社会主义公有制为主体、多种所有制经济共同发展的基本经济制度;坚持和完善社会主义市场经济体制,使市场在国家宏观调控下对资源配置起基础性作用;坚持和完善按劳分配为主体的多种分配方式,允许一部分地区一部分人先富起来,带动和帮助后富,逐步走向共同富裕;坚持和完善对外开放,积极参与国际经济合作和竞争;保证国民经济持续快速健康发展,人民共享经济繁荣成果。
建设有中国特色社会主义的政治,就是在中国共产党领导下,在人民当家作主的基础上,依法治国,发展社会主义民主政治。这就要坚持和完善工人阶级领导的、以工农联盟为基础的人民民主专政;坚持和完善人民代表大会制度、中国共产党领导的多党合作和政治协商制度、民族区域自治制度;发展民主,健全法制,建设社会主义法治国家。实现社会安定,政府廉洁高效,全国各族人民团结和睦、生动活泼的政治局面。
建设有中国特色社会主义的文化,就是以马克思主义为指导,以培育有理想、有道德、有文化、有纪律的公民为目标,发展面向现代化、面向世界、面向未来的,民族的科学的大众的社会主义文化。这就要坚持用邓小平理论武装全党,教育人民;努力提高全民族的思想道德素质和教育科学文化水平;坚持为人民服务、为社会主义服务的方向和“百花齐放,百家争鸣”的方针,重在建设,繁荣学术和文艺。建设立足中国现实、继承历史文化优秀传统、吸取外国文化有益成果的社会主义精神文明。
中共十六大后,社会主义初级阶段的基本目标和基本政策不断丰富发展,到了中共十九大,明确将经济建设、政治建设、文化建设、社会建设和生态文明建设“五位一体”作为中国特色社会主义事业总体布局,提出了建成富强民主文明和谐美丽的社会主义现代化强国的奋斗目标。