Birinci Beş Yıllık Plan ile üç büyük dönüşüm görevlerinin pürüzsüz gerçekleştirilmesi, sosyalizm inşasına olan güveni katladı. Herkes Çin’in güçlü ve müreffeh bir ülke olma hedefine nispeten kısa bir süre içinde ulaşacağına inanmaya başladı. ÇKP Merkez Komitesi ekonomik ve ideolojik cephelerde sosya- list devrimin büyük başarı getirdiğini düşünmekte, halkın sosya- lizme desteği kuvvetlenmekteydi. Ekonomik inşa bir üst sevi- yeye daha hızlı çıkarılabilirdi. 1957 yılının kış aylarında ÇKP’nin ülke genelinde su işleri projelerinin yoğunlaştırılmasına ağırlık verdiği kış üretim kampanyası başlatıldı ve Büyük Atılım hareke- tinin perdesi açıldı.
Mayıs 1958’de düzenlenen ÇKP 8. Merkez Komitesi 2. Genel Kurul Toplantısı’nda “en iyisi için elden geleni sonuna kadar gerçekleştirmek, daha fazla ve daha büyük ekonomik başarıları hızla elde etmek” düşüncesinin hakim olduğu genel çalışma hattı kabul edildi, Çin’in sosyalizm inşasında yeni bir sayfa açmak için gayret edileceği vurgulandı. Toplantının ardından Büyük Atılım hareketi ülke genelinde yayıldı.
Körü körüne hızlı başarı arayışının etkisiyle tarımsal ve endüstriyel üretim ile inşanın hızla gerçekleştirilmesine aşırı şekilde odaklanan Büyük Atılım hareketi, ilk meyvelerini çelik üretiminde verdi. Çelik imalatı endekslerinin sürekli yükseltil- mesi, büyük çelik üretim hareketini tetikledi. Tarım alanında ise hareketin etkisi tahıl mahsul tahmininin ciddi oranda abar- tılmasıyla yansıtıldı. 1958 yılının yaz aylarında Çin’in çeşitli bölgelerinde hasat rakamları şişirildi. Yüksek üretim hedefleri ve üretim sonuçlarını abartma tarzı, üretim ilişkisinin sözde “daha yüksek seviyeye” geçmesini tetikledi. Halk arasında tarımkooperatiflerinin ölçeği ve kamulaşma seviyesi büyüdükçe üretimin de artacağı görüşü hakim oldu. 1958 yılının Temmuz- Ağustos aylarında bazı bölgelerde komün olarak yaşama geçildi. Yıl sonunda ülkenin tamamında komünleşme gerçekleş- tirildi. 740 bin tarım kooperatifi birleştirilerek 26 bin komün kurul- ması neticesinde çiftçilerin yüzde 99’undan fazlası sisteme dahil edildi.
Büyük Atılım ve komün hareketleri, ÇKP’nin Çin’e özgü sosyalizm yolunun inşasına dair arayış sürecindeki büyük bir hataydı. Başlıca sebebi objektif olarak, ÇKP’nin sosyalizm inşa- sının meşakkatli ve karmaşık niteliklerini yeterince kavramamış olmasıydı. Parti üyelerinin büyük ölçekli ekonomik inşaya öncelik etme konusunda deneyim eksiği mevcuttu. Sübjektif olarak ise sebep Çin halkının yoksulluk ve geri kalmışlıktan bir an önce kurtulup tek adımda güzel bir toplum olma arzusuydu denilebilir.
“大跃进”和人民公社化运动
“一五”计划的顺利实施和三大改造的完成，使人们对社会主义建设信心倍增，相信中国富强的目标可能在一个较短时间内实现。中共中央认为，经济战线和思想战线上的社会主义革命已经取得伟大胜利，人民群众建设社会主义热情高涨，经济建设可以搞得更快一些。1957年冬，全国范围掀起以兴修水利为中心的冬季生产高潮，揭开了“大跃进”运动序幕。
1958年5月中共八大二次会议召开，通过了“鼓足干劲，力争上游，多快好省地建设社会主义”的总路线，力图在探索中国建设社会主义的道路上打开一个新局面。会后，“大跃进”运动迅速在全国范围内发动起来。
“大跃进”运动在盲目求快、急于求成的思想影响下，片面追求工农业生产和建设的高速度。“大跃进”表现在工业上，首先是钢产量指标的不断提高，由此掀起大炼钢运动。表现在农业上，主要是对农作物产量的估计严重浮夸。1958年夏收期间，各地兴起放农作物高产“卫星”的高潮。生产发展上的高指标和浮夸风，推动着生产关系向所谓更高级的形式过渡。人们主观地认为农业合作社规模越大，公有化程度越高，就越能促进生产。1958年7、8月间，人民公社开始在个别地区建立。到年底，全国基本实现人民公社化，74万个农业社合并为2.6万个人民公社，涵盖了全国农户的99%以上。
“大跃进”和人民公社化运动，是中国共产党在探索中国自己的建设社会主义道路过程中的一次严重失误。究其原因，客观上是中国共产党对建设社会主义的艰巨性和复杂性认识不足，全党普遍缺乏领导大规模经济建设的经验；主观上是中国人民急切盼望甩掉贫穷落后的帽子，一步跨入美好社会。