1956 yılında uluslararası toplumda ve Çin içinde birtakım yeni çelişkiler ve eğilimler ortaya çıktı. Çin’in sosyalist toplu- munun her türlü çelişkisini tanıyıp halletmek, Mao Zedong’un merkezinde yer aldığı ÇKP Merkez Komitesi’nin mütalaa ettiği kritik bir konu haline geldi. Şubat 1957’de Mao Zedong, en üst devlet konseyi toplantısında Çin Toplumunun Çelişkilerini Doğru Yöntemlerle Çözmek başlıklı bir konuşma yaptı. Mao Zedong, konuşmasında sosyalist toplumun çelişkilerle dolu olduğunu, temel çelişkinin de üretim gücü-üretim ilişkisinde ve ekonomik temel-üst yapılar arasında olduğunu belirtti. Mao’ya göre eski toplumun söz konusu çelişkileri ile sosyalist toplumun karşılaştığı aynı çelişkiler arasında yapısal farklar bulunuyordu. Sosyalist sistemin güçlendirilmesi ve iyileştirilmesiyle söz konusu çelişkiler sürekli çözüme kavuşturulabilirdi. Mao Zedong, sosyalist toplumun çelişkilerinin, Çin halkı ile düşmanları arasın- daki ve halkın bünyesindeki olmak üzere iki tipli olduğunu, birin- cisinin zorlama yöntemiyle, ikincisinin ise ikna ve eğitim ile, bir başka deyişle “dayanışma-eleştiri-dayanışma” metodu ile çözü- lebileceğini ifade etti. Yani, halk arasındaki çelişkilerin çözümü için, Çin ile düşmanları arasındaki çelişkiler çözme yöntemlerine başvurulmazdı.
Halk Bünyesindeki Çelişkileri Doğru Yöntemlerle Çözmek başlıklı konuşmada, sosyalist davanın gelişimindeki tarihi deneyimler özetlenmiş, Çin’in sosyalist reformunun temelde tamamlanmasından sonra ortaya çıkan yeni sorunlara cevaplar aranmış ve iki farklı çelişki tipi ayrılarak, Çin halkının kendi için- deki çelişkileri çözme teorileri ileri sürülmüş, sosyalist toplumun çelişkileri bilimsel olarak izah edilmiştir. Konuşma, bilimselsosyalizm teorileri için mühim bir gelişme olmakla beraber, büyük teorik ve pratik anlam ifade etmektedir.
《关于正确处理人民内部矛盾的问题》
1956年,国际社会和中国国内都出现了一些新的矛盾和动向。正确认识和处理中国社会主义社会的各种矛盾,成为以毛泽东为核心的中共中央着重思考的重大课题。1957年2月,毛泽东在最高国务会议上发表《关于正确处理人民内部矛盾的问题》的讲话,指出社会主义社会充满着矛盾,社会主义社会的基本矛盾仍然是生产力和生产关系、经济基础和上层建筑之间的矛盾,不过社会主义社会的这些矛盾同旧社会的这些矛盾具有根本不同的性质和情况,可以通过社会主义制度本身的自我调整和完善,不断地得到解决。毛泽东还指出,社会主义社会存在着敌我之间和人民内部两类性质根本不同的矛盾,前者需要用强制的、专政的方法去解决,后者只能用民主的、说服教育的方法,即“团结―批评―团结”的方法去解决,决不能用解决敌我矛盾的方法解决人民内部的矛盾。
《关于正确处理人民内部矛盾的问题》总结了社会主义事业发展中的历史经验,研究回答了中国社会主义改造基本完成后出现的新问题,提出了严格区分两类不同性质矛盾、正确处理人民内部矛盾的理论,科学阐明了社会主义社会的矛盾问题,是对科学社会主义理论的重要发展,具有重大的理论和实践意义。