Çin ulusu Japon Saldırganlara Direniş Savaşı’nda zafer kazandıktan sonra yeni bir ülke inşası gibi hususlarda mücade- lelerle karşı karşıya geldi. ÇKP, bu mücadelelerde Çin halkının temel çıkarlarını temsil ederek barışçıl yolla bağımsız, demok- ratik, müreffeh ve güçlü bir Çin inşa etmeyi savunmuştur. Büyük toprak ağalarının ve burjuvazinin çıkarlarını temsil eden KMT yönetimi ise zaferin meyvesini kapmaya ve iç savaş yoluyla halkı haklarından mahrum etmeye kalkışmıştır.
Japon Saldırganlara Direniş Savaşı yeni sona erdiği için barış talebi genel bir eğilimdi. İç savaş, hiçbir şekilde halkın desteğini alamazdı. ABD, Sovyetler Birliği ve İngiltere de Çin’de iç savaş çıkmasına destek vermemişti. Chiang Kai-shek aktif bir şekilde iç savaşa hazırlanırken, yerel ve uluslararası durumu göz önünde bulundurarak ÇKP ile barışçıl müzakereler yürüt- meye istekli olduğunu duyurdu. 1945 yılının Ağustos ayının ortası ve sonunda Chiang Kai-shek, Mao Zedong’u uluslararası ve iç meseleleri tartışmak üzere üç kez Chongqing’e davet etti.
ÇKP, dönemin iç ve dış durumları ve KMT’nin iç savaş komplosu konularında net bir anlayışa sahipti. Duruma göre öncelikle halkın uzun savaşlar sonrası toparlanma arzusunu ifade etmek ve Çin’in kalkınmasını barışçıl yollarla ilerletmek için çaba sarf eden ÇKP, müzakere sürecinde KMT’nin barış maske- sini düşürüp, iç savaş niyetini ortaya çıkarmak ve olası büyük değişimlere hazırlık için zaman kazanması gerektiği görüşünde- yidi. Derin araştırmalardan sonra ÇKP Merkez Komitesi, barış, demokrasi ve birlik olmak üzere üç siyasi sloganı öne sürmeyi kararlaştırdı. Mao Zedong, KMT’nin Chongqing’de müzakere davetini kabul etti. Bunun yanı sıra Halkın Ordusu müdafaa savaşı için her türlü hazırlığı yapmaya başladı.
29 Ağustos 1945’te Mao Zedong, Zhou Enlai ve Wang Ruofei, KMT yönetimiyle müzakerelere başladı. Taraflar, 43 günlük müzakerelerin ardından 10 Ekim’de Çifte 10 Anlaşması adıyla da bilinen müzakere tutanaklarını imzaladı. KMT yöne- timi barışçıl bir şekilde devlet kurma ilkesini tanıdı; “uzun vadeli işbirliği, iç savaştan kesinlikle kaçınma, bağımsız, özgür ve müreffeh bir Çin inşası” ve siyasi danışma konferansı düzen- leme konularını kabul etti. Ancak Halkın Ordusu ve kurtarılmış bölgelerdeki siyasi rejim meselelerinde anlaşma sağlanamadı. Çifte 10 Anlaşması, KMT ve ÇKP arasında müzakereler netice- sinde hazırlanmış resmi bir belgedir. Anlaşmanın imzalanması, iç savaşı geciktirdi ve savaş sonrası ülkenin barışçıl kalkınması için umut ışığı oldu.
Chongqing Müzakereleri ve Çifte 10 Anlaşması, KMT’nin ÇKP’nin statüsünü ve çeşitli partilerin toplantılarını tanıdığını gösterir. ÇKP’nin yeni Çin’in barışçıl inşa edilmesine ilişkin siyasi görüşlerin halk tarafından tanınmasını sağlamış, demok- ratik bir birleşik cephenin oluşumunu teşvik etmiş, ulusal barış ve demokrasi hareketini ilerletmiştir, KMT ile ÇKP arasındaki iliş- kilerin iyileşmesi konusunda kazanılan deneyimlerin sonucudur.
重庆谈判
中华民族经过浴血奋战赢得抗日战争胜利后，又面临着建什么国的斗争。中国共产党代表全国广大人民的根本利益，力图通过和平的途径来建设一个独立、民主、富强的新民主主义中国。代表大地主大资产阶级利益的国民党统治集团，企图抢夺抗战胜利果实，用内战的方式来剥夺人民已经取得的权利。
在国内，抗日战争刚刚结束，要求和平是大势所趋，发动内战不得人心；在国际上，美、苏、英三国也不赞成中国内战。蒋介石鉴于国内外形势，在积极准备内战的同时，表示愿意同中国共产党进行和平谈判。1945年8月中下旬，他连续三次电邀毛泽东去重庆，共同商讨“国际国内各种重要问题”。
中国共产党对当时国内外局势和国民党的内战阴谋都有比较清醒的认识，认为应当因势利导，首先反映人民在长期战乱后休养生息的强烈意愿，争取通过和平的途径来实现中国的进步和发展；同时通过谈判揭露国民党假和平真内战的面目，争取时间作好应变准备。经过反复研究，中共中央决定提出和平、民主、团结三大政治口号，毛泽东接受邀请赴重庆谈判，同时人民军队作好进行自卫战争的各种准备。1945年8月29日，毛泽东、周恩来、王若飞与国民党当局开始谈判。经过43天谈判，国共双方代表于10月10日正式签署会谈纪要，即《双十协定》。国民党当局表示承认“和平建国的基本方针”；同意“长期合作，坚决避免内战，建设独立、自由和富强的新中国”，召开政治协商会议等。但在人民军队和解放区政权两个根本问题上，双方未能达成协议。《双十协定》是以国共两党协商的方式产生的一个正式文件，其签订延缓了全面内战的爆发，为战后国内和平发展带来了希望。
重庆谈判及《双十协定》的签订，表明国民党方面承认了中国共产党的地位，承认了各党派的会议，促使中国共产党关于和平建设新中国的政治主张被全国人民所了解，促进了民主统一战线的形成，推动了全国和平民主运动的发展，也为国共两党关系的发展留下了宝贵的历史经验。