Yoksulluğu bertaraf etmek için öncelikle cehaleti bertaraf etmek gerekir. Sonraki neslin, özellikle dağlık ve yoksul bölgelerdeki yeni neslin eğitim işleri yoluna koyulursa “gerçek manada yoksulluktan kurtulma” mümkündür. Yeni neslin iyi bir yaşam sürmesi için evvela kültürel olarak zenginleşmesi gerekir. Böylece gelecekteki gelişmeleri tamamen farklı olacaktır. Çin’in eski çağlarında yaşayanların bir geleneği vardır: “Fakir ailelerin çocukları okur.” Yoksul bölgelerde ücretsiz ve zorunlu eğitim olanağı sunarak o bölgelerdeki çocukların daha başlangıç çizgisinde kaybetmelerini önlemek yoksulluğu azaltma politikasının kökleridir.
Yoksulluğu azaltmak için önce yoksul nüfusun mevcut durumlarından kurtulma isteği ve zekâsı harekete geçirilmelidir. Yoksul kesimlerdeki çocukların iyi eğitim almaları yoksullukla mücadele çalışmalarında önemli bir görev olduğu gibi yoksulluk sorununun sonraki nesillere geçişinin durdurulması bakımından da kritik bir geçittir. Çin, yoksul bölgelerdeki eğitim işlerinin geliştirilmesini hızlandırma ve eğitmenlerin yeteneklerini sürekli artırmalarını teşvik etme gibi bir dizi tedbir almak suretiyle söz konusu bölgelerdeki her bir çocuğun iyi eğitim görüp ahlâk ve zekâ yönlerinden beslenerek toplum için nitelikli birey olmalarına imkan tanımaktadır.
Yoksullukla başrolün halka verilmesi ve potansiyelinin açığa çıkarılmasında ısrar edilmeli, hem yoksulların refaha kavuşma istekliliği hem de zekâsı harekete geçirilmelidir. Yönetim kadrosu ve halk, yoksullukla mücadelede elzem güçler ve ana kahramanlardır. Yoksul halk, yoksulluğun kökünü kazıma görevinin hedef kitlesi, dahası merkezidir. Çin’in yoksulluğu azaltma alanındaki önemli bir deneyimi, çalışmalarında halkı mesnet addetmek, halkın girişkenliği ve yaratıcılığını tam anlamıyla harekete geçirmektir. Yardımlar ile yoksul kitlelerin kendi emeği arasındaki ilişki doğru algılanmakta, yoksullukla mücadelede yoksul halkın baş aktör olduğu bilinci aşılanmakta, yoksulluk görünümünü değiştirmeye dair azim ve kararlılıkları ateşlenmekte ve kaderlerini değiştirmelerinin kendi çabalarına bağlı olduğu telkin edilmektedir. Bu şekilde halkın potansiyeli açığa çıkarılarak yoksullukla mücadeleye katkı yapması mümkün kılınmaktadır.
扶贫同扶志扶智结合
治贫先治愚。只有把下一代的教育工作做好,特别是要注重山区贫困地区下一代的成长,才能实现“真脱贫”。下一代要过上好生活,首先要有文化,这样将来他们的发展就会完全不同。中国古人有“家贫子读书”的传统,搞好贫困地区的义务教育,不让这些孩子输在起跑线上,才是根本的扶贫之策。
扶贫必扶智。让贫困地区的孩子们接受良好教育,是扶贫开发的重要任务,也是阻断贫困代际传递的重要途径。中国已经采取了一系列措施,推动贫困地区教育事业加快发展、教师队伍素质能力不断提高,力求让贫困地区的每一个孩子都能接受良好教育,实现德智体美全面发展,成为社会有用之才。
脱贫攻坚既要扶智也要扶志,坚持群众主体,激发内生动力。干部和群众是脱贫攻坚的重要力量,贫困群众既是脱贫攻坚的对象,更是脱贫攻坚的主体和基础。中国的一条重要扶贫经验就是依靠人民群众,充分调动贫困群众的积极性、主动性、创造性,坚持扶贫和扶志扶智相结合,正确处理外部帮扶和贫困群众自身努力的关系,培育贫困群众自力更生实现脱贫致富的意识,培养贫困群众发展生产和务工经商的技能,组织、引导、支持贫困群众用自己的辛勤劳动实现脱贫致富,用人民群众的内生动力支撑脱贫攻坚。