Bu çalışma biçimi, ÇKP ve hükümet birimleri ile şirketlerin ve sivil toplum örgütlerinin kendi kaynaklarını kullanarak esas yardımını öncelikli yoksul ilçelere sağlamasını ifade eder. Söz konusu mercilerin, yoksul bölgelerle işbirliği yaparak bu bölgelerin yoksulluktan kurtulması için çalıştığı bir tür kalkınma odaklı yoksullukla mücadele modelidir. Amaç, ÇKP ve hükümet birimleri ile şirketler ve sivil toplum örgütlerinin yoksulluğu azaltma çalışmalarına katılımıdır. Bu tür mücadele şekli Çin’e özgü kalkındırma ile yoksulluğu azaltma çalışmalarının mühim bir parçasıdır. 8 Kasım 2012’de Çin Devlet Konseyi Yoksulluğu Azaltma Ofisi, ÇKP Merkez Komitesi Organizasyon Departmanı’nın da aralarında bulunduğu 8 birimin ortaklaşa hazırlayıp yayımladığı “ÇKP Merkez Komitesi, Hükümet Kuruluşları ve İlgili Mercilerin Muayyen Noktalarda Yoksulluğu Azaltma Çalışmalarının Yeni Turunu İyi Yürütmesine Dair Bildiri”de bahsi geçen mücadele şeklinin yeni turuyla ilgili işler belirlenmiştir. Muayyen noktalarda yoksulluğu azaltma çalışmalarına katılan ÇKP ve hükümet kuruluşlarının sayısı 310’a ulaşmış ve ilk çalışmalar 592 başlıca yoksul ilçeyi ihtiva etmiştir.
Çalışmaların müdahale noktaları farklı olduğundan uygulamadaki yöntemler de şöyle ayrılır: Proje desteğinin müdahale noktası teşkil ettiği model, endüstriyel gelişimin başlangıç noktası olduğu model, şirketlerin gelişmesinin itici güç addedildiği model ve metot olarak başvurulan eşleştirme aracılığıyla yardım modeli.
Öncelikle proje desteğinin müdahale noktası olduğu modele bakılacak olursa, bu modele göre uygun yerel kalkındırma projelerine destek verilerek yoksulluk probleminin çözülmesi esastır. Su Kaynakları Bakanlığı, muayyen yoksul ilçelerde yardım maksatlı projeler başlatmıştır. “Proje ve sermaye desteği” yöntemini kullanır, “altı büyük proje” inşasına odaklı su işleri projelerini hayata geçirir ve yerel altyapı tesisleri, tarım arazilerinde sulama ve su muhafaza, kırsal yetersizlik görünümü ve eğitim gibi sorunları çözerek yoksulluktan kurtarma çalışmalarında gözle görülür verim elde edilmesini mümkün kılar.
İkinci modelde endüstriyel gelişim baz alınır. Bu modelde yerel endüstri yapısı iyileştirilerek ekonomik gelişmenin tetiklenmesi, çiftçilerin kalkınma kabiliyetinin artırılması, geri kalmış bölgelerde sürdürülebilir kalkınmanın gerçekleştirilmesi ve yoksulluk sıkıntısının çözüme kavuşturulması amaçlanır. Bilim ve Teknoloji Bakanlığı Guangshan, Jiaxian, Jinggangshan, Yongxin, Weixian, Yingshan ve Zhashui gibi muayyen ilçelerde yoksullara destek olmak için bilim ve teknoloji kaynaklarını birleştirmiş, kritik teknolojik atılımlara yoğunlaşmıştır. Ayrıca bilim ve teknolojinin yoksulluğu azaltmadaki rolünü önemseyerek yoksul bölgelere özgü endüstriyel gelişime imkanı yaratmıştır.
Üçüncü modelde ise şirketlerin gelişimi itici güçtür. Başlıca şirketlerin önderliğinde yerel ekonomik gelişmenin ilerletilmesi, tarım alanında iş gücünün yeniden yerleştirilmesi ve böylece yoksulluk sorununun çözülmesi hedeflenir. Bu modele en klasik örnek Çin Petrol ve Doğalgaz Şirketler Grubu’na (CNPC) Taiqian ilçesinin tahsis edilmesidir. 2007 yılında Henan eyaletine bağlı Taiqian ilçesini yoksulluktan kurtarma görevini üstlenen şirket, petrol ve doğalgaz sektöründeki üstünlüğünü kullanarak ilçenin önde gelen Puyang Hengrun Petrokimya Şirketi’ne destek vermek suretiyle sektörün bölgede gelişmesini ve ekonomik canlılık ile çiftçilere daha fazla gelir getirmesini sağlamaktadır.
Sonuncu modelde eşleştirme yöntemine başvurulur. Yoksul kentler ve ilçelerdeki hükümetler, ÇKP Merkez Komitesi ve eyalet düzeyindeki yönetim kademelerinin kılavuzluğunda devletin çağrısına kulak verip “eşleştirerek yoksullara yardım” gibi yerel şartlarla örtüşen toplum katında yoksulluğu azaltma fikirleri ileri sürmüştür. Eşleştirme yöntemine göre bir merciebelli sayıda yoksul bölge sorumluluğu verilir. Örnek göstermek gerekirse: Sha’anxi eyaletinin Yulin kentine bağlı Fugu ilçesi “3331” modelini esas aldı. Yani 3 yıllık süreçte her yıl 3000 hanenin yoksulluktan kurtarılması; köy, hane ve birey olmak üzere 3 temelde yoksulluktan kurtarma çalışması icra edilerek ilçenin tamamında yoksulluk sorununun çözülmesi öngörülmüştür.
定点扶贫
定点扶贫,是指党政机关、企事业单位和社会团体利用自己的资源,以贫困区域的重点贫困县为主要帮扶对象,与贫困地区合作以帮助其脱贫致富的一种开发式扶贫模式,其目的是促进党政机关、企事业单位和社会团体参与扶贫工作。这是中国特色扶贫开发工作的重要组成部分。2012年11月8日,国务院扶贫办、中组部等八部门联合印发《关于做好新一轮中央、国家机关和有关单位定点扶贫工作的通知》,确定了新一轮定点扶贫结对关系。参与定点扶贫的中央和国家机关等单位达到310个,第一次实现了定点扶贫工作对592个国家扶贫开发工作重点县的全覆盖。
依据定点扶贫工作介入点的不同,可以将实践中的不同扶贫方式分为:以项目扶持为介入点的扶贫模式、以产业开发为着力点的扶贫模式、以企业发展为推手的扶贫模式、以结对帮扶为手段的扶贫模式。
其一,以项目扶持为介入点的定点扶贫模式。在该模式下,定点扶贫主体以扶持适合当地发展项目的形式帮助其解决贫困问题。水利部在其定点贫困县开展以项目帮扶为主的扶贫工作,采取“项目扶持、资金支持”的方式,实施以“六大工程”建设为重点的民生水利工程,解决当地的基础设施、农田水利、村容村貌、教育等问题,扶贫成效明显。
其二,以产业开发为着力点的定点扶贫模式。这种模式以产业开发为重点,通过促进当地产业结构改善,带动地区经济发展,提高农民发展能力,实现落后地区的可持续发展,解决贫困问题。科技部在光山、佳县、井冈山、永新、魏县、英山、柞水等定点帮扶县,整合科技资源,聚焦关键技术攻关,重视科技示范作用,指导各地科技扶贫工作,促进了贫困地区特色产业发展。
其三,以企业发展为推手的定点扶贫模式。这种模式以扶持贫困地区的龙头企业为引领,带动地区经济发展,转移农业劳动力,解决贫困问题。该模式以中国石油天然气集团公司定点帮扶台前县为典型代表。2007年,中国石油天然气集团公司承接河南省台前县定点扶贫任务,发挥石油石化行业优势,扶持当地龙头企业——濮阳市恒润石化公司,带动当地石油石化产业发展,促进经济增长和农民增收。
其四,以结对帮扶为手段的扶贫模式。在中央、省级部门的扶贫推动与宏观指导下,贫困地区的市、县级政府积极响应国家的号召,探索了诸如“对口帮扶”“结对助困”等适合本地区特点的社会扶贫发展模式。例如,陕西省榆林府谷县创造了“3331”的扶贫方式。即利用3年时间,每年至少帮扶3000户,做到帮扶到村、到户、到人“三到位”,实现全县贫困人口整体脱贫这一目标。