Kırsal Kesimlerdeki Arazilerin Kullanımında “3 Hakkı” Ayrı Tutmak
Çin’de reform ve dışa açılma politikasının hayata geçirildiği ilk dönemde kırsal kesimlerde üretimde hane bazında sözleşmeli sorumluluk sistemi uygulanıyordu. Arazinin mülkiyeti ve sözleşmeye dayalı kullanma hakkı ayrı tutuluyordu. Bu dönemde araziler kolektif organizasyonlara, arazi kullanma hakkı ise üretim sözleşmeleriyle köylülere bırakılıyordu. Bu reform, köylülerin motivasyonunu artırdı, gıda ve giyim sorunu etkin şekilde çözüldü, kırsal kesimlerdeki reformda önemli ilerleme kaydedildi.
Günümüzde sanayileşme ve kentleşme sürecinin ilerlemesiyle kırsal kesimlerdeki üretim güçlerinin büyük bir kısmı kentlere göç ederek istihdam edinmiş, sözleşme ile işletme konuları birbirinden ayrılmıştır. Böylece arazinin kullanımı için sözleşme yapma ve işletme hakları, nispeten bağımsız olan sözleşme hakkı ve kullanma hakkı olarak ikiye bölünmüştür.
ÇKP Merkez Komitesi bünyesindeki Reformu Kapsamlı DerinleştirmeYönetim Grubu’nun Eylül 2014’te düzenlenen 5. toplantısında konuşan Xi Jinping, kırsal kesimlerdeki arazilerin kolektif organizasyonlara ait olması ilkesi temelinde “3 hak” adıyla bilinen mülkiyet, sözleşme ve kullanma haklarının ayrı tutulduğu ve kullanma hakkının devredilebildiği ortamın yaratılması gerektiğini ileri sürdü. Bu, üretimde hane bazında sözleşmeli sorumluluk sisteminin uygulanmasını takiben kırsal kesimlerdeki reformun kapsadığı bir başka yeniliktir.
3 hakkın ayrı tutulması; kırsal kesimlerde hayata geçirilen temel arazi kullanım sisteminin kendi kendini geliştirmesinden doğan bir ihtiyaçtır, üretim ilişkisinin üretim güçlerinin gelişmesine ayak uydurması şeklindeki objektif kurala uygundur. Kırsal kesimlerdeki temel arazi kullanım sisteminin kalıcı dinamizmini yansıtan bu uygulamanın, arazilerin mülkiyet ilişkisini netleştirmenin yanı sıra kolektif organizasyonların, sözleşmeli köylülerin ve arazi kullananların çıkarlarının korunmasına yararlı olacağı savunuluyor. Uygulama, arazi kaynaklarının makul değerlendirilmesi, yeni tip tarımsal işletme sisteminin kurulması ve çeşitli biçimlerde ve uygun ölçekli işletme faaliyetlerinin geliştirilmesine katkıda bulunacaktır. Ayrıca arazilerin çıktı oranı, üretim verimliliği ve kaynak değerlendirme oranlarının yükseltilmesi, modern tarımın ilerletilmesini sağlayabilecektir.
农村承包地“三权”分置改革
改革开放之初，中国农村逐步实行了家庭联产承包责任制，将土地所有权和承包经营权分设，所有权归集体，承包经营权归农户，极大地调动了亿万农民积极性，有效解决了温饱问题，农村改革取得重大成果。当前，随着工业化、城镇化深入推进，农村劳动力大量进入城镇就业，承包主体与经营主体分离，从而使承包经营权进一步分解为相对独立的承包权和经营权。2014年9月，在中央全面深化改革领导小组第五次会议上，习近平提出要在坚持农村土地集体所有的前提下，促使承包权和经营权分离，形成所有权、承包权、经营权三权分置，经营权流转的格局。这是继家庭联产承包责任制后农村改革又一重大制度创新。
“三权分置”是农村基本经营制度的自我完善，符合生产关系适应生产力发展的客观规律，展现了农村基本经营制度的持久活力，有利于明晰土地产权关系，更好地维护农民集体、承包农户、经营主体的权益；有利于促进土地资源合理利用，构建新型农业经营体系，发展多种形式适度规模经营，提高土地产出率、劳动生产率和资源利用率，推动现代农业发展。